PRZEMOC WOBEC DZIECKA - REAGUJ WŁAŚCIWIE

Prze­moc. Stop. Re­aguj. Stop. Masz pra­wo. Stop. Ni­by oczy­wi­ste, ale czy na pew­no? Ni­by ko­niecz­ne, ale czy za­wsze? Jak po­ma­gać, że­by nie za­szko­dzić? Gdzie jest gra­ni­ca, któ­rej nie moż­na prze­kra­czać? Prze­moc – we­ry­fi­kuj każ­de po­dej­rze­nie! Re­aguj – tyl­ko mą­drze! Masz pra­wo – ko­rzy­staj z nie­go, pa­mię­ta­jąc przy tym o pra­wach dru­gie­go czło­wie­ka!

Licz­ne kam­pa­nie spo­łecz­ne na­wo­łu­ją do od­po­wied­niej po­sta­wy wo­bec prze­mo­cy. De­fi­niu­ją nam, co prze­mo­cą jest, a co nie. Pre­zen­tu­ją licz­ne przy­kła­dy, jak po­win­ni­śmy się za­cho­wać, kie­dy za­ob­ser­wu­je­my sy­tu­ację prze­mo­co­wą. Jed­nak, jak to za­zwy­czaj w ży­ciu by­wa, od teo­re­tycz­nych za­ło­żeń – bar­dzo słusz­nych w tym przy­pad­ku – do re­ali­za­cji czę­sto trud­na i nie tak oczy­wi­sta, jak­by się mo­gło wy­da­wać, dro­ga.

Re­aguj – ale jak? Czę­sto spo­ty­ka­ne zda­rze­nie: ma­ma i dziec­ko. Dziec­ko krzy­czy, ma­ma tra­ci kon­tro­lę i wy­mie­rza klap­sa lub agre­syw­nym ko­mu­ni­ka­tem sta­ra się opa­no­wać sy­tu­ację. W re­zul­ta­cie ma­my krzy­czą­ce dziec­ko i krzy­czą­cą mat­kę. Je­ste­śmy my – ob­ser­wa­to­rzy. Na po­cząt­ku oce­nia­my ca­łą sy­tu­ację – oce­na in­nych przy­cho­dzi nam ła­two, bez głęb­szej re­flek­sji. Oce­nia­my i wy­snu­wa­my te­zę: „Ja bym tak ni­gdy nie po­stą­pi­ł”. Ale te­go nie mo­że­my być pew­ni – oby rze­czy­wi­ście tak by­ło, ale jak wie­my, ży­cie po­tra­fi za­ska­ki­wać, traf­ne jest tu­taj stwier­dze­nie „ni­gdy nie mów ni­gdy” – bo nie wiesz. Za­tem przede wszyst­kim, nie oce­niaj! W za­ob­ser­wo­wa­nej sy­tu­acji posta­raj się zna­leźć szer­szy kon­tekst, wczuj się w ro­lę ro­dzi­ca, w ro­lę dziec­ka i spró­buj za­re­ago­wać tak, by osią­gnąć za­mie­rzo­ny efekt. Nie kry­ty­kuj, nie wy­gła­szaj me­dial­nych slo­ga­nów – po­móż, za­re­aguj z em­pa­tią i zro­zu­mie­niem. Nie do­puść do sy­tu­acji, kie­dy two­ja in­ter­wen­cja spo­tę­gu­je agre­sję w sto­sun­ku do dziec­ka, jak i do two­jej oso­by.  Re­aguj – ale mą­drze!

Kto naj­szyb­ciej jest w sta­nie zwe­ry­fi­ko­wać, czy dziec­ko jest ofia­rą prze­mo­cy? Nau­czy­ciel i pe­da­gog szkol­ny, któ­rzy ob­ser­wu­ją dziec­ko każ­de­go dnia. Nau­czy­cielu: bądź czuj­ny – nie lek­ce­waż żad­nych sy­gna­łów! Kie­dy masz choć­by naj­mniej­sze wąt­pli­wo­ści, skon­fron­tuj je z oso­ba­mi, któ­rym zna­ne jest śro­do­wi­sko dziec­ka. W trud­nych, nie do koń­ca pew­nych przy­pad­kach, war­to się­gnąć do in­nych źró­deł, two­rząc tzw. ze­spo­ły in­ter­dy­scy­pli­nar­ne. W skład ta­kie­go ze­spo­łu mo­gą wcho­dzić oso­by zna­ją­ce sy­tu­ację dziec­ka (np. pe­da­gog, ku­ra­tor, pra­cow­nik so­cjal­ny), ale też spe­cja­li­ści po­sia­da­ją­cy nie­zbęd­ną wie­dzę i do­świad­cze­nie. Po­dej­mu­jąc kon­kret­ne dzia­ła­nia, pa­mię­taj, aby za­wsze brać pod uwa­gę szer­szą per­spek­ty­wę. Je­śli je­steś pew­ny, że w ro­dzi­nie dziec­ka wy­stę­pu­je prze­moc (w ja­kiej­kol­wiek for­mie: fi­zycz­na czy psy­chicz­na), po­sta­raj się od­po­wie­dzieć na py­ta­nia: dla­cze­go tak się dzie­je, co zro­bić, aby zmie­nić za­ist­nia­łą sy­tu­ację, jak po­móc dziec­ku oraz je­go ro­dzi­nie? Nie się­gaj po naj­prost­sze roz­wią­za­nia – są sku­tecz­ne tyl­ko na chwi­lę. W przy­pad­ku po­dej­rze­nia o prze­mocy w sto­sun­ku do dziec­ka mu­sisz być bar­dzo ostroż­ny, nie mo­żesz po­dej­mo­wać po­chop­nych de­cy­zji, opar­tych wy­łącz­nie na in­tu­icji. We­ry­fi­kuj. Spraw­dzaj. Nie osą­dzaj, nie ma­jąc pew­no­ści. Wy­ro­ki wy­da­je się ła­two, na­wet je­śli nie ma­ją uza­sad­nie­nia. Mu­sisz pa­mię­tać, że kie­dy ma­chi­na ru­szy, to bar­dzo trud­no ją za­trzy­ma­ć…